2011 yılının en büyük 500 ÅŸirketini yayınladı Fortune Türkiye dergisi. Finans ve holding ÅŸirketlerinin dışındaki tüm ÅŸirketlerin finansal tabloları üzerinden; Finar D&B tarafından bu yıl 5’incisi yapılan bu çalışma 2011 yılına dair önemli sonuçları ortaya koydu.

TüpraÅŸ’ın açık ara lider olduÄŸu 2011 yılı sıralamasına göre; Fortune 500 ÅŸirketlerinin net satışları 2011 yılında yüzde 22.2 artarak 553 milyar 186 milyon liraya yükselmiÅŸ. Bu artışta, iç satışlardan çok dış satışlar etkili olurken, iç satışlar yüzde 17 civarında artarken ihracat yüzde 39.4 yükselmiÅŸ. Net satışların 419.7 milyar lirası iç, 133.5 milyar lirası ise dış satışlardan elde edilmiÅŸ.

Fortune 500 Türkiye listesinde yüzde 28 paya sahip olan ilk 10 ÅŸirketin ise sekizi petrol, enerji ve elektrik sektöründe faaliyet gösteriyor. DiÄŸer yandan Fortune 500 listesinde yer alan ilk 100 ÅŸirketin toplam satışların yüzde 70’ini ürettiÄŸi görülüyor.

Fortune 500 Türkiye listesine girmenin çıtası da ciddi bir ÅŸekilde yükselmiÅŸ durumda. 2007 yılında listedeki 500’üncü ÅŸirketinin net satış geliri 89.6 milyon lira iken, 2008’de 78.2’e, 2009’da 88.7’e, 2010’da 127.3 olurken, 2011 yılında 51 milyon lira artışla 178.3 milyon liraya ulaÅŸmış. Fortune 500 Türkiye’nin saÄŸlıklı ve son derece objektif kriterlere göre yaptığı analizlerin yarattığı güven ve ÅŸirketlerin ÅŸeffaflık politikalarına daha fazla önem vermelerinin de etkisiyle her geçen yıl hem listenin toplam net satışları hem de “500. ÅŸirket olmanın” cirosu yükseliyor.

THY ihracatta açık ara birinci

11 milyar 815 milyon lira gelirle Fortune 500 listesine beÅŸ sıra birden yükselerek altıncı sıradan giren Türk Hava Yolları, net satış gelirinin 11 milyar 305 milyon lirasını ihracattan saÄŸlamış. Åžirket böylece ihracatta 10 milyar lira sınırını aÅŸan ilk Türk ÅŸirketi olmayı da baÅŸarmış durumda. Türkiye’ye en fazla döviz girdisi saÄŸlayan ÅŸirket; Türkiye Ä°hracatçılar Meclisi’nin (TÄ°M) ihracatçı ÅŸirketler listesi arasında yer alamıyor. Fortune 500 Türkiye, 2007 listesinden itibaren THY’nin bu durumuna dikkat çekmiÅŸ ve 2009 yılında THY’yi açık ara ihracatta ilk sıraya koymuÅŸtu.

Kârlar geriledi

Gerek dış gerekse iç satışlar önemli oranda artarken kârlarda benzer bir geliÅŸme söz konusu deÄŸil. Fortune 500 ÅŸirketlerinin esas faaliyet kârları 2011 yılında 40.6 milyar liraya çıkmış ki bir önceki yıla göre yüzde 21.4 artmış. Buna karşın net kârları yüzde 2.8 civarında düÅŸerek 24 milyar 932 milyon liraya gerilemiÅŸ. Net kârlarındaki düÅŸüÅŸ, esas faaliyet dışı alanlarda yaÅŸanan kayıplardan; diÄŸer bir deyiÅŸle geçtiÄŸimiz yıl TL’nin deÄŸer kaybından; kaynaklanıyor.

Milyarlık ÅŸirket sayısı 107’ye çıkmış

2010 yılında 1 milyar liranın üzerinde satış gelirine sahip ÅŸirket sayısı 80 iken 2011 yılı listesinde 107 ÅŸirketin bir milyar liranın üzerinde satış gelirine sahip olduÄŸu görülüyor. Fortune 500 Türkiye listesinin ilk yayınlandığı yıl olan 2007 baz alındığında 1 milyar liranın üzerindeki ÅŸirket sayısının o tarihten bu yana ikiye katlanmış. 2010 listesinde yedi ÅŸirket 10 milyar liranın üzerinde satış gelirine sahipken 2011 yılı listesinde bu sayı dokuza çıkmış.

Ancak Türk ÅŸirketleri küresel ölçekte bakıldığında hâlâ çok küçük. Öyle ki Fortune 500 ABD listesinin zirvesinde yer alan Exxon Mobil 452.9, ikinci sıradaki Wal-Mart Stores 446.9, üçüncü sırada yer alan Chevron ise 245.6 milyar dolar net satış gelirine sahip. Fortune 500 Türkiye’nin toplam satışları ise 331 milyar dolar. Bu tabloya göre, Türkiye’nin 500 ÅŸirketinin net satışlarının toplamı Exxon Mobil ve Wal-Mart Stores’un yüzde 73-74’ünü ancak yakalayabiliyor. BaÅŸka bir ifadeyle Fotune 500 Türkiye’nin toplamı Amerika 500 listesinde ancak üçüncü sırada kendisine yer bulabiliyor. Türkiye olarak daha gidecek çok yolumuz var!