Bizim faiz lobisi elemanları ne diyordu? "Faizler rekabet ortamında belirleniyor. Faizlerde manipülasyon yapılmıyor" diye demeçler veriyorlardı. Oysa faizleri manipüle ederek vatandaşı soyan Barclays bankası kısa süre önce suçunu kabul edip, regülatör kuruluÅŸlara 453 milyon dolar ceza ödeyeceÄŸini açıkladı.

Ardından bu manipülasyonda iÅŸbirliÄŸi yapan yirmiye yakın bankanın olduÄŸu açıklandı. Tabii bu yolsuzluk ve hırsızlık, regülatör kuruluÅŸlara ceza ödemekle bitmiyor. Yapılan faiz manipülasyonu konut kredisi kullanan vatandaÅŸtan tahvil satın alan emekliye, kredi kullanan öÄŸrenciye kadar pek çok vatandaşı ilgilendiriyor.

Bu manipülasyonun nasıl yapıldığını hatırlatalım.

Londra bankalararası borçlanma faiz oranı (Libor) her gün saat 11.10'da 16 banka tarafından belirleniyor. Ve Thomson Reuters tarafından Londra saatiyle 11.30'da Libor ilan ediliyor. Bu belirlenen günlük faiz oranı, küresel piyasalarda pek çok finansal iÅŸlemde eÅŸik deÄŸer olarak kabul ediliyor. Ülke bonosu satışından ÅŸirket borçlanmalarına, konut kredisinden otomobil kredisine kadar pek çok borçlanma iÅŸlemi Libor dikkate alınarak yapılıyor. Libor'un eÅŸik deÄŸer olarak kullanıldığı toplam finansal küresel iÅŸlem hacminin 800 trilyon dolar olduÄŸu belirtiliyor. Anlayacağınız faiz lobisinin yaptığı bu yolsuzluk tüm ülkelerin vatandaÅŸlarını ilgilendiriyor.

Nitekim dün Wall Street Journal'da pek çok ABD vatandaşının Libor'dan dolayı uÄŸradığı zararı tazmin ettirmek için avukatlara baÅŸvurduÄŸu açıklandı. Mesela Linda Zaker adında dul bir kadın kocasından kalan emekli hesabından 10 bin dolarlık Ä°srail bonosu alıyor. Avukatının açıklamasına göre, eÄŸer Libor yüzde 0.4 manipüle edildiyse Zaker 36 ayda 100 dolar kaybediyor. Åžimdi Zaker'in avukatı bu parayı bankadan istiyor. Gelelim Libor manipülasyonu nedeniyle vatandaÅŸ tarafından geri istenmesi mümkün olan paraya...

VatandaÅŸların isteyebileceÄŸi paranın tahmini bedelini hesaplayan Macquarie Research firması, eÄŸer Libor yüzde 0.4 ya da binde 4 manipüle edildiyse davalarda talep edilecek tutarın 176 milyar dolar dolayında olacağını ileri sürüyor.

DiÄŸer tahminler biraz daha düÅŸük tutarda oluÅŸuyor. Bruyette&Woods Inc. firması analistleri, mahkemelerden Libor manipülasyonu nedeniyle bankalara 47.5 milyar dolarlık bir mali yük gelebileceÄŸini ileri sürüyor.Anlayacağınız faizlerin manipüle edilmesiyle çalınan paraların içinde bizim paralarımız da var. Ama faiz lobisinin elemanları hemen itiraz edip "hayır bizim paramız yok" diyebilir. Sakın inanmayın. Unutmayın, bu lobi daha önce de "faiz lobisi yok" demiÅŸti.

Sabah