Fed, Jackson Hole toplantısında piyasalara para yerine umut dağıttı. Bu haftanın gündemine ise Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 6 Eylül’de yapacağı toplantı damga vuracak. AB ekonomisindeki sorunlar büyüyor. Bu koşullarda ECB’nin yeni bir hamle yapması hatta piyasalara para enjekte etmesi ya da en azından bunun yolunu açması ihtimali yüksek. Beklentim Fed’den değil ama ECB’den yeni bir paketin gelmesi yönünde.

Son iki hafta piyasalar; Bernanke’nin geçtiğimiz Cuma günü Jackson Hole’da yapacağı konuşmayı bekliyordu. Godot’u bekler gibi... Bernanke somut bir parasal genişleme sinyali vermedi. Konuşmasını ağırlıklı olarak uygulamakta oldukları ‘geleneksel olmayan politika araçlarının’; Fed’in görevi olan ‘tam istihdam’ ve ‘fiyat istikrarı’ hedefleri doğrultusunda ne denli başarılı olduğuna ayırmış.

Geniş ölçekli varlık alım programlarının üretimi yüzde 3 artırdığına ve 2 milyon ek istihdam yarattığına, buna karşın enflasyon hedeflerinde ciddi bir bozulmaya da yol açmadığına değinmiş. Her ne kadar sıradışı araçların; Japonya tecrübesi hariç; maliyetlerinin ne olacağını kestirebilecek yeterli tecrübeye sahip olmasalar da, politika faizlerinde inilebilecek yerin sınırlı olmasından dolayı bu araçları kullanmaya devam edeceklerini de eklemiş.

Bu arada Fed’in geniş ölçekli varlık alım programlarının risklerini de hatırlatmış:

1- Borçlanma piyasalarında bozulmaya yol açabileceğini ancak daha önceki alımlardan sonra bu konuda bir sorun yaşanmadığı gözlemlenmiş.

2- Fed’e olan güvenin azalması

3- Finansal istikrarsızlık

4- Alımlardan Fed’in zarar etmesi

Ancak bu risklere rağmen uygulanan değişik programların ABD tahvil faizlerinde 15-120 baz puan arası düşüşlere yol açtığına bunun da kamu maliyesi açısından katkı sağladığına değinmiş. (Böylesine sıfır maliyetli kaynakla alım yapılırsa, mutlaka faizler inecektir!)

Bernanke, konut piyasalarında bir toparlanma olduğunu ancak bunun henüz daha ekonomik büyümeye arzu edilen katkıyı sağlamadığına, kredi ve finans piyasalarındaki katılığın sürdüğüne, AB’nin halen küresel ekonomi ve finans sistemi için stres kaynağı olmaya devam ettiğine vurgu yaparak geleneksel olmayan politika araçlarını kullanmaya devam edeceklerini söylemiş.

Aslına bakılırsa Bernanke konuşmasında ‘yeni’ bir şey söylemiş değil. Bir anlamda eski konuşmalarının bir ‘derlemesi’. Yine de piyasalar ‘kapı kapanmadığı’ için gelecekten umutlu olmaya devam ediyor, umutlarını 12-13 Eylül’deki Fed toplantısına taşıdı.

Bu haftanın gündeminde asıl Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 6 Eylül’de yapılacak toplantısı var. Cuma günü AB’nin işsizlik oranı açıklandı: Yüzde 11.3. Hayli yüksek bir oran ve AB ekonomisindeki sorunlar olanca ağırlığıyla sürüyor. Bu koşullarda ECB’nin yeni bir hamle yapması hatta III.BPP açıklaması ya da en azından bunun yolunu açması ihtimalini yüksek görüyor piyasalar. Benim de beklentim Fed’den değil ama ECB’den yeni bir paketin gelmesi yönünde.

Bundesbank Başkanı istifa eder mi?

4 Eylül’de Alman Maliye Bakanı Scheuble, Yunan maliye bakanıyla görüşüyor. Aynı gün ECB içinde yeni bono alım programı taslağı guvernörlere dağıtılacakmış. 6 Eylül’e kadar okumaları için çok fazla vakitleri olmayacak görünüyor. Belki bir program kararı çıkmayabilir ancak ‘niyet’ ifadesi bile piyasaları hareketlendirecektir. Bu arada ECB’nin toplantısının olduğu günlerde Merkel’in İspanya ve Avusturya gezileri olacak.

AB’nin başındaki belki de en önemli sorun ne ECB paketi ne diplomatik görüşmeler. İlk ve acil sorun Bundesbank Başkanı Jens Weidman’ın istifa edeceği dedikoduları. Tahvil alım programına karşı olduğu, geçtiğimiz hafta bu sebeple istifa edeceği dedikoduları piyasalara yayıldı. Hatırlarsanız bir önceki başkan Axel Weber de ‘kurtarma paketlerine’ karşı olduğu için istifa etmişti.

Böylesi bir istifa 12 Eylül’de Avrupa Finansal İstikrar Fonu’na Almanya’nın katkılarının anayasaya uygunluğunu karara bağlayacak Alman Anayasa Mahkemesi kararı öncesinde işleri hayli karıştıracaktır. Şimdilik böylesi bir istifa olmasa da bunun mahkeme üzerine ‘gölgesi’ düşecektir.

Altında kritik seviye 1.705 dolar

Tüm bunların ışığında bu hafta piyasalarda neler olabilir diye kısaca bakarsak... Bernanke’nin konuşması sırasında 1.26’ların üzerinde kal(a)mayan euro bu haftanın ilk günlerinde yeniden bu seviyeleri denese ve hatta 1.2670-1.27 seviyelerine kadar yükselse bile, sonrasında 1.2420’li seviyeleri test edebilir.

Jackson Hole konuşmalarından sonra kazancını en çok artıran altın-gümüş oldu. Altın, bu hafta başında 1.705 seviyesinin üzerine geçmeyi başarabilir ise 1.725-35 seviyesini test edebilir. Bu seviye oldukça kritik. 2008 yılından gelen ve bu yılın Mayıs ayında kırılan yükseliş trendine denk gelen seviyeler bunlar. Bu seviyenin yukarı kırılması altında yeni yükselişleri de beraberinde getirebilir. Ancak ben bu olasılığı şimdilik düşük görüyorum.

Ve son olarak İMKB...

Geçtiğimiz hafta VOB Ağustos kontratının sonuydu ve 31 Ağustos’taki VOB ve İMKB hareketi dikkat çekiciydi. Bu hareketin bu hafta içinde 68.350 ve ardından da 69.000 (düz) seviyelerine kadar devam etme olasılığı artmış görünüyor. Haftanın ilk yarısında bu hareketleri görür isek, sonrasında Avrupa’dan gelecek haberlerle birlikte bir kâr realizasyonu yaşanabilir. Bu durumda da 65.550 seviyesi kritik olacak!

Vatan